Wokpan kan weidevogels beschermen

“Het gaat gewoon slecht met de wulpen”, zegt Frits Bouwkamp van de Vereniging Weidevogelbescherming Staphorsterveld. Hij houdt donderdagavond een lezing in de Veldschuur over weidevogels. Dat zo’n beschermingsvereniging geen overbodige luxe is, blijkt wel uit de gegevens die tijdens de lezing naar voren komen.

Zo is de stand van de wulp tussen 2000 en 2015 met maar liefst 46 procent gekelderd. Nog een uitschieter: de scholekster met wel 52 procent. Dat het aantal vogels zo enorm is gedaald, is enigszins uit te leggen aan de hand van veranderde landbouwmethoden. “Vroeger was er een heel andere manier van boeren”, legt Bouwkamp uit. “Het was ideaal voor weidevogels. Er werd toen heel laat gehooid, in juli. Dat was dé hooimaand. Toen hadden de vogels alle tijd om hun jongen groot te brengen.”

Ook de zware en snelle machines zijn slecht voor de weidevogels. “Op het moderne boerenland komt de watersnip niet meer voor”, zegt Bouwkamp. Toch horen de boer en weidevogels nauw bij elkaar, volgens hem. “Beiden gebruiken het land.”

Weidevogels worden ook bedreigd door andere dieren (predatoren). “Er zijn vogels die eieren pakken, ook de kiekendief pakt niet alleen kuikens. En de ooievaar is een bedreiging voor weidevogels. Als je een ooievaarsnest in je land neerzet, ben je er zeker van dat er in een straal van een paar honderd meter geen weidevogels meer voorkomen.”

Maar: de vos is de grootste misdadiger. “De vos is verantwoordelijk voor 67,7 procent van de vernielingen van nesten.” Bouwkamp geeft daarom aan de boeren adviezen waar zij en de weidevogels hun voordeel mee kunnen doen. “Ruim de verblijfplaatsen van predatoren op. Bouwvallen en hooiballen zijn keurige verblijfsplaatsen voor marters en hermelijnen.”

Ook een handig hulpmiddel: een wokpan.  “Als je poten aan een wokpan maakt en die op z’n kop over een nest zet, blijft het nest beschermd wanneer de boer aan het gieren is.” Het aloude welbekende stokje bij het nest zal in de toekomst waarschijnlijk verdwijnen. Boeren een appje met coördinaties sturen, kan meer effect sorteren. “Hoe minder stokken in het weiland, hoe beter voor de weidevogels. Stokken kunnen predatoren en mensen aantrekken.”

Ook met maaien kunnen nesten gespaard worden, door er omheen te maaien. Dan ontstaat een soort eiland. “Als je met maaien nesten spaart, dan kan het nest alsnog verloren gaan door kraaien. Maar als je het niet beschermd, dan weet je zeker dat het weggaat.” Een hele goede waarschuwing: een alarmerende vogel. “Als je een vogel zenuwachtig boven je trekker ziet hangen, dan weet je zeker dat er kuikens in het land zitten.”

Mensenwerk blijft belangrijk bij het beschermen van weidevogels. De vereniging is daarom op zoek naar nieuwe leden en nestzoekers, zegt Bouwkamp. “Je kunt samen heel wat bereiken.”