Binnenkort verkrijgbaar: boek over geschiedenis van Hasselter kerken

V.l.n.r. Henk Woelderink, Jan Holthuis, Hans Veldman, Jan Admiraal, Frank Volkers en Jan van der Kamp. Foto: Gerrit Slurink

In een nieuw boek bundelt Jan Holthuis, samen met enkele gemeenteleden, veel informatie over de Grote Kerk en haar orgel. Die wens leefde al geruime tijd bij de Hervormde gemeente. Ook Holthuis liep met plannen rond.

De initiatiefnemers sloegen de handen ineen en wat resteert is een boek van ruim 200 pagina’s. Daarin verhaalt Holthuis veel geschiedenis van de kerk waar weinig over bekend is. “Bijvoorbeeld over wat er voor orgel ingestaan heeft, vanaf de Middeleeuwen”, stelt hij.

De kerk, die er al sinds de late Middeleeuwen staat, heeft verschillende gedaantewisselingen ondergaan aan zowel de buitenkant als de binnenkant. “Maar de kerk is wel altijd al net zo groot geweest als nu”, weet de auteur.

Niet altijd stond er een orgel in de kerk. Na de blikseminslag van 1725 was daar bijvoorbeeld geen geld voor in de tijd van ‘economische stilstand’ in Hasselt. “Maar in 1738 is wel de torenspits gebouwd”, vertelt Holthuis. “Je kunt je er over verwonderen dat ze dat wel voor elkaar kregen.”

De torenspits is er overigens nog steeds. Het zou dan nog wel zo’n 60 jaar duren voordat Rudolf Knol, die in Hasselt kwam wonen, het inmiddels befaamde orgel bouwde. In het boek komen ook organisten aan het woord over hun ervaringen met het orgel.

Naast de Grote kerk beschrijft Holthuis ook andere kerken in Hasselt met een, zoals hij het zelf noemt, ‘interessant orgel’. Dat gaat dan om de Ontmoetingskerk, maar ook de niet meer bestaande kerk aan de Nieuwstraat. En verder staat ook de Ichthuskerk beschreven, waar Holthuis samen met dertien gemeenteleden zelf een orgel voor bouwde.

Daar zit wellicht wat overlap in met de geschiedenis van de Grote Kerk. Daar kwam orgelbouwer Rudolf Knol terecht in een kerk zonder orgel. Ook orgelbouwer Jan Holthuis kwam – toen hij weer in Hasselt kwam wonen – terecht in een kerk zonder pijporgel. Beiden besloten daar wat aan te doen. “Misschien is Rudolf Knol wel mede een stimulans geweest om het orgel in die kerk te bouwen.”

Naast de orgelgeschiedenis en de kerkgeschiedenis, is er in het boek ook ruimte voor de kerkklokken en het klokkenspel. “Want organisten waren, behalve dat ze op het orgel speelden, ook beiaardier. Daarvoor werden ze aangesteld door de stadsregering”, legt Holthuis uit.

Met al de verzamelde gegevens is er een boek gekomen dat ruim 200 pagina’s telt. Het wordt op 16 mei gepresenteerd in de Grote Kerk, waarbij -uiteraard- ook het orgel te horen is.