Expositie over onderwijs in Hasselt

Onderwijs in Hasselt van de Middeleeuwen tot nu. Dat is de titel van de nieuwe expositie van de Historische Vereniging Hasselt, tussen 1 april en 22 juni te zien in het Oude Stadhuis.

Onderwijs was vanouds een taak van de kerk, eerst door het plaatselijk Mariaklooster en na de Reformatie door de Gereformeerde Kerk. Het “Instituut voor Jonge Heeren” was al sinds 1831 in Hasselt gevestigd. De leerlingen kregen er les in Nederlands, Duits, Frans, Engels, Grieks, Latijn en wetenschappen, waaronder meet- en stelkunst. Na met goed gevolg de school doorlopen te hebben kon men tot militaire en andere hogescholen worden toegelaten.

Eigenlijk gingen alleen kinderen van beter gesitueerden naar school, voor andere ouders was het gewoon niet te betalen. Daarom werden er naast burgerscholen ook armenscholen ingevoerd. Daartoe werd in 1862 voor 5000 gulden een nieuwe school (school A) in de Hoogstraat aanbesteed. Op 12 december1900 brandde deze school (huidige huisnummer Hoogstraat 18) compleet af.

Er werd een nieuwe school aan het Justitiebastion (d’ Olde Pott) gebouwd en zo hoopte men gelijktijdig het ruimtegebrek op te lossen. In 1864 werd voor 5000 gulden een tweede nieuwe school B in de Nieuwstraat aanbesteed (heden het linker gedeelte met de boogramen van kerkelijk centrum De Regenboog).

De schoolhoofden van beide scholen: G.J.Boterenbrood en G.K.van der Paardt, wiens gedrag veel te wensen over liet, is bij gelegenheid van het laatste kinderfeest beschonken geweest, en loopt in kroegen, waar een hoofd ener school niet behoort te komen. Aldus de voorzitter die dit van geloofwaardige zijde vernomen had.

In 1881 bestond het totale personeelsbestand uit twee hoofden met een gemiddeld salaris van 915 gulden en zes onderwijzers met een jaarinkomen van 500 gulden.

Het schoolgeld in die periode bedroeg voor 1 leerling ƒ4,- voor 2 leerlingen ƒ6,- voor 3 leerlingen  ƒ8,- en voor 4 of meer leerlingen uit één gezin ƒ10,- per jaar.

In 1893 opende de eerste Christelijke school van Hasselt in de oude Franse school aan de Hoogstraat 40-42 haar deuren. Meester Broek uit Zwartsluis werd benoemd en bleef de school ruim 40 jaar trouw, eind 1893 had de school al 90 leerlingen. Omdat de gebouw te klein werd, huurde de vereniging in 1901 de voormalige openbare school B aan de Nieuwstraat welke door de gemeente opgeheven was vanwege het door de komst van het christelijk onderwijs teruggelopen aantal leerlingen. In 1907 had de christelijke school al 132 leerlingen.

Vanwege het vermeende Gereformeerde karakter van de school splitsten de Hervormden zich af. In 1910 opende de Hervormde School haar deuren in een nieuw gebouw aan de Rosmolenstraat.

Zo laat deze expositie behalve bovenstaande scholen, de geschiedenis van de latere kleuterscholen, lagere scholen, huishoudschool enz. tot op dit moment in woord en beeld aan u zien.